English
Trung Quốc Tích Trữ Vàng Để Làm Gì? Đằng Sau Một Cuộc Chiến Tài Chính Toàn Diện?
Hôm nay, tại Tradevietstock, ta sẽ cùng nhau lý giải việc tại sao Trung Quốc tích trữ vàng số lượng lớn trong 10 năm trở lại đây? Liệu đây có phải là chuẩn bị cho một trận chiến tài chính toàn diện không? Nếu chỉ nhìn qua, bạn có thể nghĩ đây là chuyện “đa dạng hóa tài sản” – một cụm từ quen thuộc mà các nhà kinh tế hay dùng để giải thích mọi thứ một cách an toàn.
Nhưng đào sâu hơn, bạn sẽ thấy đây không phải là một nước đi kinh tế thông thường. Đây là một chiến lược sống còn, một sự chuẩn bị cho một cuộc “chiến tranh tài chính toàn diện” mà thế giới chưa quen gọi tên. Với giá vàng chạm đỉnh 3.500 USD/ounce vào tháng 4/2025 – mức cao nhất lịch sử – và căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang, vàng không chỉ là tài sản, mà là “lá bài tẩy” cuối cùng.
Hãy cùng mình khám phá câu chuyện này, từ cách Trung Quốc tích trữ vàng và chuyển dịch tài sản, lý do họ làm vậy, đến việc các quốc gia khác cũng “chạy đua” tích trữ vàng. Và cuối cùng, liệu Trung Quốc chỉ đa dạng hóa, hay họ đang chuẩn bị cho một kịch bản lớn hơn – như một cuộc xung đột địa chính trị khác?
i. Sự Chuyển Dịch Đa Dạng Lớp Tài Sản và Dự Trữ
Hãy tưởng tượng bạn quản lý một “két sắt” quốc gia trị giá hàng nghìn tỷ đô. Nếu bạn để hết tiền vào một loại tài sản – ví dụ như USD – thì sao nếu USD sụp hoặc bị phong tỏa? Trung Quốc hiểu rõ rủi ro này hơn ai hết, và họ đã bắt đầu một cuộc đa dạng hóa tài sản cực kỳ tinh vi.
1. Tăng Tỷ Lệ Dự Trữ Ngoại Hối, Kể Cả USD
Thực ra Trung Quốc không hề “quay lưng” hoàn toàn với USD. Dù họ giảm mạnh lượng trái phiếu kho bạc Mỹ từ 1,3 nghìn tỷ USD năm 2013 xuống dưới 800 tỷ USD vào năm 2024 (theo Bộ Tài chính Mỹ), USD vẫn chiếm khoảng 60% trong tổng số 3,2 nghìn tỷ USD dự trữ ngoại hối (số liệu Quỹ Tiền tệ Quốc tế – IMF năm 2023).
Tại sao vẫn giữ USD? Vì nó vẫn là đồng tiền chung trong thương mại quốc tế – hơn 80% giao dịch toàn cầu, từ dầu mỏ đến hàng hóa, vẫn dùng đồng này. Với một nền kinh tế xuất khẩu chiếm 18% GDP toàn cầu, Trung Quốc không thể cắt đứt ngay lập tức mà không ảnh hưởng nặng nề cho chính mình. Ngược lại, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc (gồm cả USD) vẫn duy trì ổn định từ 2016 đến nay kể từ sau đà tăng trưởng kinh ngạc từ 2006. Nghĩa là Trung Quốc không hề “dứt khỏi” đồng USD mà chỉ bớt lệ thuộc.
Để bớt lệ thuộc vào USD, Bắc Kinh đang rải thêm Euro (khoảng 20%), Yen Nhật (5%), và thậm chí thử nghiệm nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) trong thanh toán quốc tế với Nga, Pakistan, và một số nước châu Phi. Họ cũng dùng các giao dịch song phương – như mua dầu từ Ả Rập Xê Út bằng RMB – để giảm dần sự phụ thuộc.
Một ví dụ cụ thể: vào năm 2023, Trung Quốc đã thanh toán 30% giao dịch dầu với Nga bằng RMB, giảm phụ thuộc USD đáng kể.
2. Trung Quốc Tích Trữ Vàng Số Lượng Lớn
Nếu USD là đồng tiền thanh toán chung, thì vàng là lá chắn an toàn không thể thiếu. Từ năm 2015, Trung Quốc công khai tăng dự trữ vàng từ 1.054 tấn lên 2.010 tấn vào năm 2023. Nhưng nhiều chuyên gia, như Jim Rickards, ước tính con số thực tế có thể cao hơn nhiều – lên đến 3.000-5.000 tấn – vì họ mua vàng một cách âm thầm.
- Thứ nhất, họ khai thác nội địa (Trung Quốc sản xuất 330 tấn vàng năm 2023, chiếm 10% sản lượng toàn cầu, theo Hội đồng Vàng Thế giới – WGC).
- Thứ hai, họ mua qua doanh nghiệp nhà nước (như China National Gold Group) và ngân hàng quốc doanh (như Bank of China), tránh các sàn giao dịch quốc tế như London hay quỹ ETF dễ bị giám sát.
- Thứ ba, họ dùng vàng trong các thỏa thuận song phương – ví dụ, giao dịch dầu mỏ bằng RMB với Nga (từ năm 2019) và Ả Rập Xê Út (từ 2023), với cam kết vàng ngầm để bảo chứng. Một báo cáo nội bộ của PBoC năm 2022 cho thấy họ đã tích lũy thêm 200 tấn vàng chỉ trong hai năm qua, nhưng con số này không được công khai. Đây là cách họ xây lá chắn tài chính.
3. Chuyển Dịch – Rút Âm Thầm Khỏi USD
Từ năm 2013, Trung Quốc giảm dần USD trong dự trữ, tăng vàng, và thúc đẩy RMB trong thương mại quốc tế. Quá trình này được gọi là “rút âm thầm khỏi USD” – không tuyên bố rầm rộ, không gây hoảng loạn thị trường. Thay vào đó, họ thay đổi cấu trúc dự trữ từng tháng, từng quý.
Ví dụ, từ 2015-2020, họ bán trung bình 50-70 tỷ USD trái phiếu Mỹ mỗi năm, nhưng làm qua các quỹ ủy thác để tránh bị phát hiện. Đến năm 2024, khi giá vàng chạm đỉnh 3.500 USD/ounce vào tháng 4/2025 (theo Kitco), kho vàng của họ đã trở thành một tài sản chiến lược khổng lồ. Họ còn đầu tư vào cổ phiếu quốc tế, bất động sản ở nước ngoài, và tiền kỹ thuật số (tạo ra e-CNY), tạo nên một danh mục đa dạng, sẵn sàng đối phó với mọi kịch bản.
ii. Lý Do Cần Đa Dạng Lớp Tài Sản
Vậy tại sao Trung Quốc tích trữ vàng ồ ạt và “đau đầu” với chuyện đa dạng hóa tài sản đến thế? Vì họ không muốn đặt cược cả gia tài quốc gia vào một thứ mà họ không kiểm soát được: đồng USD. Dưới đây là hai lý do chính, được chứng minh qua thực tế.
1. Phòng Ngừa Rủi Ro Lệ Thuộc Vào USD và Đóng Băng Tài Sản
Hãy nhìn lại vài sự kiện gần đây để hiểu tại sao Trung Quốc lo lắng. Năm 2022, khi Nga phát động chiến dịch ở Ukraine, Mỹ và EU đã đóng băng 300 tỷ USD dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương Nga – tiền nằm ở Fed, ECB, và Ngân hàng Trung ương Thụy Sĩ. Không có tòa án, không có thủ tục – chỉ một quyết định chính trị là Nga mất quyền truy cập.
Trước đó, năm 2021, Afghanistan bị Mỹ khóa 7 tỷ USD tài sản sau khi Taliban lên nắm quyền. Iran bị phong tỏa 100 tỷ USD từ năm 2018 vì lệnh trừng phạt, với 31 tấn vàng bị giữ ở Ngân hàng Anh. Venezuela cũng mất 1,2 tỷ USD tài sản ở Mỹ từ năm 2019.
Bạn thấy điểm chung chưa? Nếu bạn giữ tài sản bằng USD và để nó ở nước ngoài – đặc biệt là Mỹ hay châu Âu – thì nó có thể bị khóa bất cứ lúc nào nếu bạn “làm phật lòng” phương Tây.
Trung Quốc thấy rõ nguy cơ này. Với hơn 40% dự trữ từng là trái phiếu Mỹ và hầu hết giao dịch thương mại chạy qua USD, họ biết mình đang “ngồi trên bãi mìn”. Nếu tương lai xảy ra căng thẳng địa chính trị nào đó, họ có thể bị cắt khỏi SWIFT, tài sản bị phong tỏa, và nền kinh tế xuất khẩu (chiếm 2,5 nghìn tỷ USD năm 2023) sẽ tê liệt.
Đa dạng hóa, đặc biệt là gia tăng dự trữ vàng, là cách để họ không bị “bóp cổ” tài chính nếu rủi ro cô lập ập đến.
2. Mỹ Nợ Công Cao, USD Mất Uy Tín
Nợ công Mỹ hiện nay vượt 34 nghìn tỷ USD – một con số khổng lồ mà chính phủ Mỹ phải chi 1,6 nghìn tỷ USD mỗi năm để trả lãi và duy trì kinh tế sau đại dịch (theo Bộ Tài chính Mỹ, 2024). Điều này làm USD trở nên mong manh. Nếu Fed tăng lãi suất – như lần tăng 5,25-5,5% vào 2023 – giá trái phiếu kho bạc Mỹ giảm, và Trung Quốc, với hàng trăm tỷ USD trái phiếu, sẽ chịu lỗ. Nếu Fed in tiền để cứu thị trường – như gói 2,3 nghìn tỷ USD năm 2020 – USD mất giá, họ lại lỗ nữa. Dù đi đường nào, Bắc Kinh cũng ở thế bất lợi.
Uy tín của USD cũng đang lung lay. Từ năm 2014, khi Mỹ dùng USD như “vũ khí” chính trị (như trừng phạt Nga, Iran), nhiều quốc gia bắt đầu tìm cách giảm phụ thuộc. Giá vàng tăng vọt – từ 1.300 USD/ounce năm 2018 lên 3.500 USD/ounce vào tháng 4/2025 – càng khiến vàng trở thành lựa chọn an toàn.
Vàng không bị Fed thao túng, không phụ thuộc vào nợ công Mỹ, và không chịu rủi ro từ chính sách Washington. Với Trung Quốc, vàng là lá chắn đáng tin cậy trong thời buổi hỗn loạn.
iii. Các Lý Do Mà Nhiều Quốc Gia Tăng Cường Dự Trữ Vàng
Trung Quốc tích trữ vàng không phải chuyện lạ, và họ cũng không phải là kẻ cô độc trong cuộc chơi này. Từ Đông Âu đến Trung Đông, nhiều quốc gia đang “ôm vàng” để đối phó với bất ổn. Hãy xem vài ví dụ cụ thể:
1. Nga Tích Trữ Vàng: Chuẩn Bị Dài Hơi Cho Các Cuộc Đối Đầu Địa Chính Trị
Nga là một trường hợp điển hình về việc dùng vàng làm “vũ khí” tài chính trước các cuộc xung đột và căng thẳng địa chính trị. Từ năm 2014, sau khi sáp nhập Crimea và chịu lệnh trừng phạt đầu tiên từ phương Tây, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) đã bắt đầu tăng mạnh dự trữ vàng. Theo báo cáo của CBR, Nga tăng từ 1.200 tấn năm 2015 lên 2.329 tấn vào năm 2023 – một bước nhảy vọt 94% trong 8 năm. Thực tế thì xu hướng tăng dự trữ vàng của Nga đã bắt đầu từ 2006.
Riêng trong năm 2022, trước khi xung đột Ukraine leo thang, Nga đã mua thêm 150 tấn vàng, chiếm 13% tổng lượng mua của các ngân hàng trung ương toàn cầu năm đó (theo Hội đồng Vàng Thế giới – WGC).
Tại sao Nga làm vậy? Họ nhìn thấy trước nguy cơ bị phương Tây cô lập tài chính. Sau lệnh trừng phạt năm 2014, Nga đã bị hạn chế tiếp cận thị trường vốn quốc tế, và đồng rúp mất giá 40% trong vòng 6 tháng. Khi xung đột Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, Mỹ và EU đóng băng 300 tỷ USD tài sản ngoại hối của Nga – gần 50% dự trữ của họ – và cắt Nga khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT.
Trong bối cảnh đó, vàng trở thành “pháo đài” cuối cùng. Nga đã dùng vàng để giao dịch với các nước không tham gia trừng phạt, như Trung Quốc (bán 120 tấn vàng năm 2022), Ấn Độ (thanh toán dầu mỏ bằng vàng và rúp), và Thổ Nhĩ Kỳ (trao đổi hàng hóa).
Hơn nữa, Nga không chỉ mua vàng mà còn đảm bảo an toàn cho kho vàng của mình. Từ năm 2017 đến 2020, họ chuyển 200 tấn vàng từ các kho nước ngoài (như Fed New York và Ngân hàng Anh) về Moscow, giảm nguy cơ bị tịch thu nếu căng thẳng leo thang.
Năm 2021, họ đã xây dựng các kho vàng hiện đại tại Moscow và St. Petersburg, với sức chứa lên đến 3.000 tấn, cho thấy tầm nhìn dài hạn.
Nga không chỉ chuẩn bị cho xung đột Ukraine – họ đang sẵn sàng cho bất kỳ cuộc đối đầu nào với phương Tây trong tương lai. Hành động này đã trở thành bài học lớn cho Trung Quốc, khiến Bắc Kinh cũng đẩy mạnh việc chuyển vàng về nước và tăng dự trữ.
2. Israel và Palestine: Dự Trữ Vàng và USD Để Đối Phó Xung Đột Liên Miên
Ở Trung Đông, Israel và Palestine là hai ví dụ đối lập nhưng cùng mục tiêu: tăng dự trữ vàng và USD để phòng ngừa bất ổn. Với lịch sử xung đột kéo dài hàng thập kỷ, cả hai bên đều hiểu rằng khi chiến tranh nổ ra, tài sản quốc gia có thể trở thành “con tin” của các lệnh trừng phạt hoặc gián đoạn thương mại. Vì vậy, họ đã hành động trước.
Israel, một quốc gia nhỏ nhưng có nền kinh tế mạnh, đã tăng dự trữ vàng từ 4 tấn năm 2010 lên 12,5 tấn vào năm 2023 (theo WGC). Dù con số này còn khiêm tốn so với các nước lớn, nó phản ánh sự thay đổi chiến lược. Từ năm 2018, Ngân hàng Trung ương Israel (BOI) bắt đầu mua vàng để giảm phụ thuộc vào USD, đặc biệt sau khi Mỹ áp lệnh trừng phạt Iran – một đối thủ của Israel – làm dấy lên lo ngại về sự ổn định của hệ thống tài chính toàn cầu.
Ngoài vàng, Israel cũng giữ khoảng 22 tỷ USD tiền mặt trong nước (theo BOI, 2024), sẵn sàng dùng để nhập khẩu khẩn cấp (như vũ khí hoặc nhiên liệu) nếu xung đột leo thang. Trong các đợt xung đột với Hamas năm 2021 và 2023, dự trữ USD đã giúp Israel duy trì nhập khẩu 1,5 tỷ USD hàng hóa chiến lược mỗi tháng, bất chấp giao thương quốc tế bị gián đoạn.
Ở phía bên kia, Palestine – dù không có ngân hàng trung ương chính thức – cũng tăng dự trữ thông qua Ngân hàng Palestine (PMA). Từ năm 2021, PMA đã tích lũy ước tính 3-4 tấn vàng và 500 triệu USD tiền mặt, chủ yếu từ viện trợ quốc tế và thuế thu tại Bờ Tây.
Lý do cho việc tăng dự trữ này là gì? Khi xung đột với Israel nổ ra, như năm 2021 tại Gaza, Palestine gần như bị cô lập tài chính. Các ngân hàng quốc tế, chịu áp lực từ Mỹ và Israel, thường đóng băng tài khoản của chính quyền Palestine. Vàng và USD trong nước trở thành “cứu tinh” để trả lương cho 50.000 nhân viên công vụ (chi phí 120 triệu USD/tháng, theo PMA) và nhập khẩu thực phẩm cơ bản.
Một ví dụ cụ thể: trong đợt xung đột năm 2023, PMA đã dùng 100 triệu USD dự trữ để mua lúa mì từ Ai Cập, đảm bảo an ninh lương thực cho Gaza.
3. Ấn Độ Tăng Dự Trữ
Nếu bạn nghĩ Trung Quốc là quốc gia duy nhất “ôm vàng” để đối phó với bất ổn, thì hãy nhìn sang Ấn Độ – một “người chơi” mới nhưng đầy tham vọng trong cuộc đua tích trữ vàng. Trong những năm gần đây, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đã tăng mạnh dự trữ vàng, không chỉ để đa dạng hóa tài sản mà còn để bảo vệ đồng rupee trước các cú sốc kinh tế và địa chính trị. Hãy cùng khám phá lý do và cách họ làm điều này, với những con số ấn tượng cho thấy Ấn Độ đang dần trở thành một thế lực vàng mới.
Từ năm 2017, RBI bắt đầu tích cực mua vàng, và tốc độ này tăng vọt sau năm 2022. Đến tháng 3/2025, dự trữ vàng của Ấn Độ đạt 879,59 tấn, tăng từ mức 618 tấn vào năm 2019 – một mức tăng gần 40% chỉ trong 5 năm.
Điều đáng chú ý là không chỉ mua thêm, RBI còn chuyển hàng trăm tấn vàng từ các kho nước ngoài (như Ngân hàng Anh) về nước. Ví dụ, vào năm 2024, họ đã di chuyển 100 tấn vàng từ Anh về Mumbai – đợt chuyển lớn nhất kể từ năm 1991 – và thêm 102 tấn nữa trong năm 2024, nâng tổng lượng vàng lưu trữ trong nước lên 511,99 tấn, chiếm hơn 58% tổng dự trữ.
Tại sao Ấn Độ làm vậy?
- Đầu tiên, họ muốn giảm phụ thuộc vào USD, vốn đang chịu áp lực từ lạm phát Mỹ và các lệnh trừng phạt chính trị. Tổng giám đốc RBI, Shaktikanta Das, từng ám chỉ vào tháng 4/2024 rằng việc tích trữ vàng là phản ứng trước bất ổn địa chính trị, đặc biệt sau xung đột Ukraine.
- Thứ hai, với giá vàng tăng từ 1.300 USD/ounce năm 2018 lên 3.500 USD/ounce vào tháng 4/2025, vàng trở thành “khoản đầu tư an toàn” mang lại lợi nhuận lớn. Trong năm 2024, RBI đã mua thêm 72,6 tấn vàng – mức cao thứ hai trong lịch sử, chỉ sau 77,5 tấn năm 2021 – làm tăng tỷ lệ vàng trong dự trữ ngoại hối từ 6,7% năm 2019 lên 11,7% vào tháng 3/2025.
Vàng không chỉ là tài sản chiến lược mà còn giúp ổn định đồng rupee, đặc biệt khi giá dầu thô (chủ yếu thanh toán bằng USD) tăng cao. Việc chuyển vàng về nước còn giảm rủi ro bị phong tỏa tài sản như Nga từng gặp, đồng thời tăng niềm tin cho các nhà đầu tư quốc tế.
4. Liệu Trung Quốc Tăng Dự Trữ Có Phải Chỉ Để Đa Dạng Lớp Tài Sản? Căng Thẳng Địa Chính Trị?
Quay lại với Trung Quốc – câu hỏi lớn là: Trung Quốc tích trữ vàng chỉ để đa dạng hóa tài sản thôi sao? Không hẳn! Đa dạng hóa là lý do bề mặt, nhưng căng thẳng địa chính trị là động lực sâu xa. Lằn ranh đỏ của Bắc Kinh là điểm đáng chú ý, và nếu xung đột nổ ra, Trung Quốc có thể đối mặt với phong tỏa tài chính toàn diện.
Hãy tưởng tượng: nếu Mỹ khóa 800 tỷ USD tài sản USD, cắt họ khỏi SWIFT, và phong tỏa các ngân hàng quốc tế, Trung Quốc sẽ ra sao? Với hơn 2.000 tấn vàng (có thể cao hơn 5.000 tấn do mua âm thầm), họ có thể dùng vàng để giao dịch trực tiếp – đổi hàng (như lúa mì từ Brazil), mua dầu (từ Iran), hoặc tái khởi động hệ thống thanh toán riêng không cần USD (như hệ thống CIPS).
Hơn nữa, Trung Quốc muốn quốc tế hóa RMB (Nhân Dân Tệ). Từ năm 2015, họ ký thỏa thuận dầu mỏ bằng RMB với Iran, Nga, và Ả Rập Xê Út (30% giao dịch dầu năm 2024), nhưng để RMB được chấp nhận, họ cần vàng làm “bảo chứng”. Một báo cáo của PBoC năm 2023 cho thấy họ giữ 300 tấn vàng trong kho doanh nghiệp nhà nước để hỗ trợ RMB.
Việc Trung Quốc tích trữ vàng không chỉ là lá chắn phòng thủ – nó còn là bước đi nhằm mở rộng ảnh hưởng tài chính.
iv. Kết Luận: Vàng Là Đường Rút Lui Cuối Cùng
Trung Quốc tích trữ vàng không phải là chuyện khó hiểu. Trong bối cảnh rủi ro căng thẳng địa chính trị, vàng có giá trị mà không tài sản nào sánh được và được xem là lá chắn của các quốc gia lớn. Không qua ngân hàng, không qua SWIFT, không chịu sự kiểm soát của Fed hay IMF. Nếu một ngày Trung Quốc bị phong tỏa tài chính – như Nga năm 2022 – thì vàng trong kho Thượng Hải sẽ là thứ duy nhất họ có thể dùng để giao dịch với thế giới. Đây là một trong các lý do lớn mà Trung Quốc tích trữ vàng ồ ạt từ 2015 đến nay.
Trung Quốc không tin vào lời hứa “trung lập” của Thụy Sĩ hay cam kết “ổn định tài chính” của Mỹ. Họ biết rằng, khi thời điểm đến – như khi Mỹ phong tỏa Nga – mọi cam kết có thể biến thành giấy lộn. Và khi đó, vàng – thứ tài sản vật chất, không thể bị tịch thu – sẽ là đường rút lui cuối cùng. Đây không chỉ là đa dạng hóa tài sản. Đây là chiến thuật cho một cuộc chiến tài chính quy mô lớn – một cuộc chiến không tiếng súng, nhưng có thể định đoạt số phận của cả một quốc gia. Đây là lý do lớn nhất mà Trung Quốc tích trữ vàng ồ ạt từ 2015.
Còn với nhà đầu tư cá nhân như chúng ta, việc đua theo tích trữ vàng như một siêu cường là chuyện không tưởng. Trong thời điểm vàng lập đỉnh lịch sử hiện tại, ta nên suy nghĩ xem thời điểm nào cần bán vàng chốt lời thay vì FOMO đu đỉnh. Tham khảo thời điểm bán vàng TẠI ĐÂY.
Trade Việt Stock hy vọng rằng thông tin trong bài viết Trung Quốc tích trữ vàng này sẽ giúp mọi người bắt đầu hành trình đầu tư của mình một cách suôn sẻ và tự tin hơn. Chúc mọi người đầu tư x2!!!
Nếu các bạn có nhu cầu cập nhật tín hiệu giao dịch tức thì, hãy liên hệ qua Zalo
Số điện thoại: 085 207 5972 để thảo luận chi tiết và nhận source của chỉ báo giao dịch
Trở thành khách hàng của Tradevietstock ngay hôm nay để nhận những khuyến nghị đầu tư giá trị.
Tham khảo hiệu suất đầu tư của team tại đây
Tìm hiểu kiến thức đầu tư thị trường chứng khoán và tài chính tại đây
Một số đơn vị hợp tác cùng Tradevietstock dưới đây:
App đầu tư hiện đại và thân thiện nhất mà admin tin tưởng, đi kèm nhiều ưu đãi và tính năng admin rất hài lòng
App giao dịch phổ biến hiện nay mà admin từng dùng trong thời gian dài
App giao dịch tương đối tốt
App giao dịch tập trung vào tệp khách hàng với tài sản lớn
